Nếu bạn đang có nhu cầu mua kính hiển vi, có thể tham khảo một số model tại đây: Một số model kính hiển vi.
Dưới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn từng bước một để các bạn nắm rõ cách sử dụng kính hiển vi quang học.
Đầu tiên là vấn đề chuẩn bị mẫu.
Kính hiển vi sử dụng ánh sáng truyền từ nguồn đèn phía dưới đi lên, qua màng chắn sáng, tụ quang (nếu có). Sau đó ánh sáng đi qua mẫu, tới vật kính và cuối cùng là thị kính để tới mắt người. Do tính chất ánh sáng truyền như vậy nên ánh sáng phải xuyên qua được mẫu. Ngay tại vị trí lỗ truyền sáng trên bàn đặt mẫu phải có vật đặt mẫu để ánh sáng có thể truyền qua được, đó chính là lam kính bằng thủy tinh trong suốt.
Như vậy ta cần lưu ý hai yếu tố trong quá trình chuẩn bị mẫu để sử dụng kính hiển vi đúng cách đó là mẫu phải trong suốt và sử dụng lam kính thủy tinh trong suốt để đặt mẫu.
Xem thêm Chuẩn bị mẫu quan sát kính hiển vi
Vấn đề tiếp theo là sử dụng kính hiển vi.
Để sử dụng kính hiển vi quang học đúng cách chúng ta cần biết sơ qua về cấu tạo của kính hiển vi. (Xem thêm Cấu tạo kính hiển vi )
Kính hiển vi, hay nói cụ thể ở đây là kính hiển vi quang học cần có nguồn sáng để truyền hình ảnh của mẫu tới mắt người quan sát. Nguồn sáng này có thể là đèn halogen, LED...Trước khi sử dụng kính hiển vi quang học, điều đầu tiên là bật nguồn đèn. Việc này tưởng chừng như đơn giản nhưng càng đơn giản bạn sẽ càng không để ý. Vì vậy khi sử dụng kính hiển vi, bạn nên tạo một thói quen là bật ngay đèn và kiểm tra đèn sáng hay chưa.
 |
| cách sử dụng kính hiển vi quang học |
Khi nguồn đèn đã sáng, chúng ta sẽ quan tâm đến vấn đề tiếp theo chính là lượng ánh sáng. Lượng ánh sáng được điều chỉnh thông qua núm chỉnh cường độ đèn trên kính hiển vi. Ngoài ra, có thể điều chỉnh lượng ánh sáng bằng cách tăng hoặc giảm độ mở của màng dạng mống mắt (diaphragm) ngay phía trên nguồn đèn.
Các bạn nên lưu ý là ánh sáng đi theo một đường thẳng cho nên trên đường đi của ánh sáng không được có vật cản. Nếu bạn nhìn qua thị kính mà thấy một màu tối đen chứng tỏ là có vật cản (nếu bạn đã bật đèn). Bạn có thể xem lại vật kính đã vào đúng vị trí hay chưa. Khi ánh sáng đầy đủ, bạn có thể bắt đầu quan sát với vật kính có độ phóng đại thấp nhất.
Đặt lam kính có chứa mẫu vào vị trí. Dùng kẹp để cố định lam.
 |
| cách sử dụng kính hiển vi |
Xoay núm điều chỉnh tiêu cự của kính hiển vi sao cho vật kính đến gần sát vị trí của lam kính (tránh chạm vào lam kính).
Núm chỉnh tiêu cự gồm có núm chỉnh thô và núm chỉnh tinh. Ở một số kính hiển vi, hai núm này riêng biệt nhau. Đó là các kính hiển vi đời cũ. Hiện nay núm chỉnh tiêu cự được thiết kế theo dạng đồng trục, tức là hai núm cùng chung một trục và nằm ở hai bên kính hiển vi. Núm chỉnh tiêu cự này có tác dụng điều chỉnh khoảng cách giữa bàn đặt mẫu và thấu kính. Tùy theo nhà sản xuất, cách sử dụng núm chỉnh tiêu cự kính hiển vi sẽ khác nhau. Khi xoay núm chỉnh tiêu cự thì bàn đặt mẫu hoặc thấu kính sẽ di chuyển.
Từ từ di chuyển núm chỉnh thô để tăng khoảng cách giữa vật kính và lam kính.
Núm chỉnh thô được sử dụng để di chuyển nhanh bàn đặt mẫu hoặc thấu kính với độ chính xác thấp. Do đó, ta sẽ dùng núm chỉnh thô trước để tập trung hình ảnh của mẫu. Khi thấy được hình ảnh của mẫu, lúc này chưa được rõ nét lắm, ta tiếp tục sử dụng núm chỉnh tinh. Ngược lại với núm chỉnh thô, núm chỉnh tinh di chuyển chậm với độ chính xác cao.
 |
| Cách sử dụng kính hiển vi |
Nếu ta biết được gần đúng vị trí của mẫu cần quan sát, ta có thể đặt ngay phía dưới vật kính để có thể điều chỉnh và thấy ngay được. Tuy nhiên trong đa số trường hợp, ta cần di chuyển khắp các vị trí của lam kính. Lúc này ta cần sử dụng núm dịch chuyển bàn mang mẫu. Núm này có dạng xoay để di chuyển bàn đặt mẫu qua trái, phải, tiến tới hoặc lùi lại.
 |
| Cách sử dụng kính hiển vi |
Khi đã có được hình ảnh rõ ràng của mẫu, nếu hình ảnh phóng đại chưa đạt tới mức mà bạn quan tâm, bạn có thể chuyển qua độ phóng đại tiếp theo và thực hiện lại các bước trên từ giai đoạn chỉnh tiêu cự (chú ý cần chỉnh lại lượng ánh sáng).
Các vấn đề khác khi sử dụng kính hiển vi quang học
Khi bạn muốn di chuyển kính hiển vi bạn cần nhớ là phải cầm vào phía cổ kính và đỡ phần đế phía dưới.
 |
| Cách sử dụng kính hiển vi |
Khi cầm kính hiển vi với tay nắm ở phần cổ và tay giữ phía dưới chân đế, Bạn ôm kính hiển vi vào trong lòng mình, sao cho chân đế hướng về phía trước và thị kính hướng vào trong người bạn. Bởi vì thị kính tách rời với phần ống kính cho nên nếu bạn hướng thị kính xuống dưới đất, thị kính có thể rớt ra ngoài (một số kính hiển vi có vít cố định nhưng cẩn thận vẫn tốt hơn).
Ngoài ra khi sử dụng kính hiển vi quang học, bạn nên lưu ý tuyệt đối không được chạm tay vào phần thấu kính. Bởi vì da tay của bạn luôn có một lớp dầu nhờn, nhất là các đầu ngón tay. Khi bạn chạm vào sẽ lưu lại một lớp dầu phía trên thấu kính. Đồng nghĩa với việc bụi bẩn sẽ dễ dàng bám lại vào vị trí này làm ảnh hưởng đến chất lượng quan sát hình ảnh.
Kẻ thù số 1 của kính hiển vi chính là bụi. Vì thế khi sử dụng kính hiển vi xong bạn cần sử dụng bao che bụi (thường cung cấp kèm theo khi bạn mua kính). Cẩn thận hơn nữa, bạn có thể sử dụng tủ đựng kính hiển vi để tránh bụi bẩn, nấm mốc.
Xem thêm: Bảo trì kính hiển vi.
Hy vọng rằng bài viết mang lại cho bạn một số kiến thức bổ ích.
Nếu bạn đang có nhu cầu mua kính hiển vi, có thể tham khảo một số model tại đây: Một số model kính hiển vi.
Nếu bạn đang có nhu cầu mua kính hiển vi, có thể tham khảo một số model tại đây: Một số model kính hiển vi.